Enfem, atque infignem galeam, folatia victo.
Nec mora: continuo vaftis cum viribus effert
Ora Dares, magnoque virum fe murmure tollit:
Solus qui Paridem folitus contendere contra :
Idemque ad tumulum, quo maximus occubat Hector,
Victorem Buten immani corpore, qui fe
Bebrycia veniens Amyci de gente ferebat,
Perculit, & fulva moribundum extendit arena.
Talis prima Dares caput altum in prælia tollit, 375
Oftenditque humeros latos, alternaque jactat
Brachia protendens, & verberat ictibus auras.
Quæritur huic alius: nec quifquam ex agmine tanto
Audet adire virum, manibufque inducere cæftus.
Ergo alacris, cunctofque putans excedere palma, 380
Æneæ ftetit ante pedes: nec plura moratus,
Tum læva taurum cornu tenet, atque ita fatur:
Nate dea, fi nemo audet fe credere pugnæ,
Quæ finis ftandi? quo me decet ufque teneri ?
Ducere dona jube. cuncti fimul ore fremebant 385
Dardanidæ, reddique viro promiffa jubebant.
Hic gravis Entellum dictis caftigat Aceftes,
Proximus ut viridante toro confederat herba:
Entelle, heroum quondam fortiffime fruftra,
Tantane tam patiens nullo certamine tolli
Dona fines? ubi nunc nobis deus ille, magister
Nequicquam memoratus Eryx? ubi fama per omnem
Trinacriam, & fpolia illa tuis pendentia tectis?
Ille fub hæc non laudis amor, nec gloria ceffit
Pulfa metu; fed enim gelidus, tardante fenecta, 395
Sanguis
Sanguis hebet, frigentque effœtæ in corpore vires.
Si mihi, quæ quondam fuerat, quaque improbus ifte
Exfultat fidens, fi nunc foret illa juventa ;
Haud equidem pretio inductus pulchroque juvenco
Veniffem: nec dona moror. fic deinde locutus, 400
In medium geminos immani pondere cæstus
Projecit; quibus acer Eryx in prælia fuetus
Ferre manum, duroque intendere brachia tergo.
Obftupuere animi. tantorum ingentia feptem
Terga boum plumbo infuto ferroque rigebant. 405
Ante omnes ftupet ipfe Dares, longeque recufat:
Magnanimufque Anchifiades & pondus & ipfa
Huc illuc vinclorum immenfa volumina verfat.
Tum fenior tales referebat pectore voces:
Quid, fi quis cæftus ipfius & Herculis arma
Vidiffet, triftemque hoc ipfo in litore pugnam ?
Hæc germanus Eryx quondam tuus arma gerebat.
Sanguine cernis adhuc fparfoque infecta cerebro.
His magnum Alciden contra ftetit: his ego fuetus,
Dum melior vires fanguis dabat, æmula necdum 415
Temporibus geminis canebat sparsa senectus.
Sed fi noftra Dares hæc Troïus arma recufat,
Idque pio fedet Æneæ, probat auctor Aceftes;
Aquemus pugnas. Erycis tibi terga remitto:
Solve metus, & tu Trojanos exue cæftus.
Hæc fatus, duplicem ex humeris rejecit amictum :
Et magnos membrorum artus, magna offa lacertofque
Exuit; atque ingens media confiftit arena.
Tum fatus Anchifa cæftus pater extulit æquos,
Et paribus palmas amborum innexuit armis.
Conftitit in digitos extemplo arrectus uterque, Brachiaque ad fuperas interritus extulit auras. Abduxere retro longe capita ardua ab ictu : Immifcentque manus manibus, pugnamque laceffunt. Ille pedum melior motu, fretufque juventa: 430
Hic membris & mole valens ; fed tarda trementi
Genua labant: vaftos quatit æger anhelitus artus.
Multa viri nequicquam inter fe vulnera jactant,
Multa cavo lateri ingeminant, & pectore vaftos
Dant fonitus, erratque aures & tempora circum 435
Crebra manus: duro crepitant fub vulnere malæ.
Stat gravis Entellus, nifuque immotus eodem,
Corpore tela modo atque oculis vigilantibus exit.
Ille, velut celfam oppugnat qui molibus urbem,
Aut montana fedet circum caftella fub armis;
Nunc hos, nunc illos aditus, omnemque pererrat
Arte locum, & variis affultibus irritus urget.
Oftendit dextram infurgens Entellus, & alte
Extulit: ille ictum venientem a vertice velox
Prævidit, celerique elapfus corpore ceffit.
Entellus vires in ventum effudit, & ultro
Ipfe gravis graviterque ad terram pondere vafto
Concidit: ut quondam cava concidit, aut Erymantho,
Aut Ida in magna, radicibus eruta pinus.
Confurgunt ftudiis Teucri & Trinacria pubes: 450
It clamor cœlo, primufque accurrit Aceftes,
Equævumque ab humo miserans attollit amicum.
At non tardatus cafu, neque territus heros :
Acrior ad pugnam redit, ac vim fufcitat ira.
Tum pudor incendit vires, & confcia virtus :
Præcipitemque Daren ardens agit æquore toto;
Nunc dextra ingeminans ictus, nunc ille finiftra.
Nec mora, nec requies. quam multa grandine nimbi
Culminibus crepitant; fic denfis ictibus heros
Creber utraque manu pulsat versatque Dareta. 460
Tum pater Æneas procedere longius iras,
Et fævire animis Entellum, haud paffus, acerbis ;
Sed finem impofuit pugnæ, feffumque Dareta
Eripuit, mulcens dictis, ac talia fatur:
Infelix, quæ tanta animum dementia cepit ?
Non vires alias, converfaque numina sentis ?
Cede deo. dixitque, & prælia voce diremit.
Aft illum fidi æquales, genua ægra trahentem,
Jactantemque utroque caput, craffumque cruorem
Ore ejectantem, mixtofque in fanguine dentes, 470
Ducunt ad naves; galeamque enfemque vocati
Accipiunt: palmam Entello taurumque relinquunt.
Hic victor, fuperans animis, tauroque fuperbus:
Nate dea, vofque hæc, inquit, cognofcite Teucri;
Et mihi quæ fuerint juvenali in corpore vires; 475
Et qua fervetis revocatum a morte Dareta.
Dixit, & adverfi contra ftetit ora juvenci,
Qui donum adftabat pugnæ: durofque reducta
Libravit dextra media inter cornua cæftus
Arduus, effractoque illifit in offa cerebro.
Sternitur, exanimifque tremens procumbit humi bos.
Ille fuper tales effudit pectore voces:
Hanc tibi, Eryx, meliorem animam pro morte Daretis Perfolvo: hic victor cæftus artemque repono.
Protinus Æneas celeri certare sagitta
Invitat, qui forte velint, & præmia ponit:
Ingentique manu malum de nave Seresti
Erigit; & volucrem trajecto in fune columbam,
Quo tendant ferrum, malo fufpendit ab alto.
Convenere viri, dejectamque ærea fortem
Accepit galea: & primus clamore fecundo
Hyrtacidæ ante omnes exit locus Hippocoontis :
Quem modo navali Mnestheus certamine victor
Consequitur, viridi Mnestheus evinctus oliva.
Tertius Eurytion, tuus, o clariffime, frater,
Pandare: qui quondam, juffus confundere fœdus,
In medios telum torfifti primus Achivos.
Extremus, galeaque ima fubfedit, Aceftes;
Aufus & ipfe manu juvenum tentare laborem.
Tum validis flexos incurvant viribus arcus,
Pro fe quifque, viri, & depromunt tela pharetris:
Primaque per cœlum, nervo ftridente, fagitta
Hyrtacidæ juvenis volucres diverberat auras,
Et venit, adverfique infigitur arbore mali.
Intremuit malus, timuitque exterrita pennis
Ales, & ingenti fonuerunt omnia plausu.
Poft acer Mnestheus adducto conftitit arcu,
Alta petens, pariterque oculos telumque tetendit:
Aft ipfam miferandus avem contingere ferro
Non valuit; nodos & vincula linea rupit,
Queis innexa pedem malo pendebat ab alto.
|