Cangiar, sensi non vo'. Moviam. Ciò detto, Le guardie scuote, e altra in lor vece al carco Coppia sottentra. Ei di sua veglia uscito
Va insiem con Niso, e ambo del re fan cerca. Ogni animal, quant'altro vive in terra, Già in dolce obblío stanco molcea le cure: Ma i Frigii duci e il fior de' prodi accolto Fean nel grand' uopo alto librar segreto; Che deggian far, nunzio ad Enea chi vada. Fermi a lungh' aste, a ritto cerchio, in targa, Stan del chiostro nel cuor. Là i due fan foga, Chieggon pronto l'entrar: che il sunto è grande, Che v'ha il pregio all'esame. Ascanio il primo Gli accoglie ansanti, e a parlator vuol Niso. Dunqu'ei così: Con blando senno udite, Padri; nè sia del nostro affar misura
La nostra età. Tra i vin sepolto e il sonno Tacque il nimico: atto alla trama un varco L'equorea porta in quel suo bivio appresta. Son scarsi i fuochi, e atro va suso il fumo. Se lice usar di che la sorte or n'offre, Il cerco Enea dal Pallantéo con spoglie, Ch❜ampie torrà fatta gran strage, in brieve Qui fia tra voi. Nè può la via tradirne: Usi a cacce in vallée vedemmo il colmo Della città, tutto n'è conto il fiume. Quì d'anni pien, carco di senno, Aleter Ah patrii dei, d'Ilio pur sempre i numi,
Non tamen omnino Teucros delere paratis, Quum tales animos juvenum et tam certa tulistis Pectora. Sic memorans, humeros dextrasque tenebat Amborum, et vultum lacrymis atque ora rigabat. Quae vobis, quae digna, viri, pro laudibus istis, Praemia posse rear solvi? Pulcherrima primùm 250 Di moresque dabunt vestri: tum cetera reddet Actutum pius AEneas, atque integer aevi Ascanius, meriti tanti non immemor umquam. Immo ego vos, cui sola salus genitore reducto, Excipit Ascanius, per magnos, Nise, Penates, Assaracique Larem, et canae penetralia Vestae, Obtestor; quaecumque mihi fortuna fidesque est, In vestris pono gremis: revocate parentem; Reddite conspectum; nihil illo triste recepto. Bina dabo argento perfecta atque aspera signis 260 Pocula, devicta genitor quae cepit Arisba; Et tripodas geminos; auri duo magna talenta; Cratera antiquum, quem dat Sidonia Dido. Si verò capere Italiam sceptrisque potiri Contigerit victori, et praedae ducere sortem, Vidisti quo Turnus equo, quibus ibat in armis Aureus: ipsum illum clypeum cristasque rubentes, Excipiam sorti, jam nunc tua praemia, Nise. Praeterea bis sex genitor lectissima matrum Corpora, captivosque dabit, suaque omnibus arma: Insuper his, campi quod rex habet ipse Latinus. Te verò, mea quem spatiis propioribus aetas
No, spenti appien voi non volete i Teucri, S'alme si ferme e sì be' cuor ci ordiste D'aurei garzon. Dice, e le destre e il collo Tien d'ambo, e i volti a care stille irrora. Deh! quai, pel santo ardir, quai premj, o forti, Degni di voi? gli avrete pria ben colmi Da' dii, dal vostro almo valor: poi d'altri L'ottimo Enea fia che vi carchi, e un Giulo Che cresce, e a cuor sempre terrà tal merto. Anz'io, che sol nel reso padre ho vita, Qui Giulo entrò, pe' gran Penati, o Niso, Pe i Dei d'Assarco, e il penetral di Vesta, Protesto e giuro; ogni mia sorte e fede
Vi pongo in sen: fatemi agli occhi, al fianco, Enea tornar: nulla, s'ei vien, m'è tristo. Due tosto aspri d'intaglio argentei nappi, Che, vinta Arisba, ebbe al saccheggio il padre; Duo bei treppiè; duo gran talenti in oro; E un'antica darò tazza di Dido.
Poi, se Italia domar, tenerne i scettri, Sortir la preda, il ciel ne dia; vedeste Su qual sella, in qual armi, aureo sen gissel Turno? que' dessi elmo e cavallo e scudo, Torrò di sorte, or già tuoi premj, o Niso. Dal padre poi dodici scelte ancelle, Dodici avrai coll'armi lor be' schiavi: Di più, quant'esso ha il re Latin di campi. Te poi, cui l'età mia più presso insiegue,
Insequitur, venerande puer, jam pectore toto Accipio, et comitem casus complector in omnes: Nulla meis sine te quaeretur gloria rebus;
Seu pacem, seu bella geram, tibi maxima rerum Verborumque fides. Contra quem talia fatur Euryalus: Me nulla dies tam fortibus ausis Dissimilem arguerit; tantùm: fortuna secunda Aut adversa cadat. Sed te super omnia dona 280 Unum oro. Genetrix, Priami de gente vetusta, Est mihi, quam miseram tenuit non Ilia tellus Mecum excedentem, non monia regis Acestae. Hanc ego nunc ignaram hujus quodcumq; pericli est, Inque salutatam linquo: nox et tua testis Dextera quòd nequeam lacrymas perferre parentis. At tu, oro, solare inopem, et succurre relictae. Hanc sine me spem ferre tui; audentior ibo In casus omnes. Percussa mente dederunt Dardanidae lacrymas; ante omnes pulcher Iulus; Atque animum patriae strinxit pietatis imago. 291 Spondeo digna tuis ingentibus omnia cœptis. Namque erit ista mihi genetrix, nomenque Creüsa Solum defuerit; nec partum gratia talem
Parva manet, casus factum quicumque sequentur. Per caput hoc juro, per quod pater ante solebat; Quae tibi polliceor reduci rebusque secundis, Haec eadem matrique tuae generique manebunt. Sic ait illacrymans: humero simul exuit ensem Auratum, mira quem fecerat arte Lycaon
Ammirabil garzon, con tutta accolgo L'alma, e consorte a' casi tutti abbraccio: Niun senza te vanto ambirò; nè in pace, Nè se in guerre mi stia; di detti e d'opre Fè perpetua t'avrò. Si allora imprese L'imberbe Eroe: Me non vedrà discorde Da qual m'offro niun dì; poi lieto o tristo Cada il destin. Bensì ti chieggo un dono Ch'ogn'altro avanza. Ho madre viva; è sangue De' prischi re: nè il Frigio suol la tenne Dal meco uscir, nè la città d'Aceste. Or lei de' casi, a cui m'attento, ignara Lascio senza un addio: per l'alma notte, Per la tua man, non so mirarne il pianto. Deh! tu l'egra soccorri; a te l'affido;
Tal speme in te non mi disdir; più franco Tra i rischi andrò. Tutti quì tocchi i Teucri Lagrime dier; più il vago Giulo; e viva Del buon padre l'imago il cuor gli strinse. Tutto merta l'impresa; il priego accetto, Lei tolgo in madre, altra (sol tranne il nome) Creusa mia; d'ogni favor tal parto (Siegua che vuol) degna la feo. Tel giuro Pel capo mio, per cui giurava il padre; Quant'io promisi al tuo valor, se riedi, Tutto a tua madre e a tua prosapia il serbo. Si dicea lagrimando: e il suo gli assetta Brando che aurato e a eburnea veste acconcio VIRGIL. Eneid. Tom. II.
« 前へ次へ » |