Luxurians, luduntque jubae per colla, per armos. Obvia cui, Volscorum acie comitante, Camilla Occurrit, portisque ab equo regina sub ipsis Desiluit: quam tota cohors imitata relictis Ad terram defluxit equis. Tum talia fatur: Turne, sui meritò si qua est fiducia forti, Audeo, et AEneadúm promitto occurrere turmae, Solaque Tyrrhenos equites ire obvia contra. Me sine prima manu tentare pericula belli: Tu pedes ad muros subsiste, et mania serva. Turnus ad haec, oculos horrenda in virgine fixus: O, decus Italiae, virgo, quas dicere grates, Quasve referre parem? sed nunc, est omnia quando Iste animus supra, mecum partire laborem. AEneas, ut fama fidem missique reportant Exploratores, equitum levia improbus arma Praemisit, quaterent campos: ipse, ardua montis Per deserta jugo superans, adventat ad urbem. Furta paro belli convexo in tramite silvae, Ut bivias armato obsidam milite fauces. Tu Tyrrhenum equitem collatis excipe signis; Tecum acer Messapus erit, turmaeque Latinae, Tiburnique manus: ducis et tu concipe curam. Sic ait, et paribus Messapum in prælia dictis 520 Hortatur, sociosque duces; et pergit in hostem. Est curvo amfractu valles, accommoda fraudi Armorumque dolis; quam densis frondibus atrum Urget utrimque latus; tenuis quò semita ducit,
Frulla, e pel collo erra e pel dosso il crine. Tra i Volsci suoi, viengli Camilla incontro, Giunge a caval, ma in sulle porte smonta Benchè regina: ecco all'esempio tutti Por piede a terra. Ella incomincia: o Turno, Se a ragion nobil alma ha in se fidanza, Oso franca, e prometto, e all'orde Teucre Gir sola in faccia e a' cavalier Tirreni. Tentar mi lascia i primi rischi: a'muri Tu tienti a piè, tu la città difendi. Turno a tal dir fiera l'affisa: e, o ninfa, Fior dell' Italo onor, quai grazie io renda? Qual dia mercè? deh!, giacchè tutto è meno Del tuo gran cuor, meco or dividi i carchi. Enea, qual vuol la fama, e qual riporta Chi andò a spiar, tristo pe' campi a guasto Lievi torme premise: esso per l'ermo D'ardue montagne alla città s'affretta. Marzia trama vo' fargli; u' sporge il bosco, Porgli armati a balzel sul bivio in foce. Tu l'ala equestre, a insegne giunte, affronta; L'acre Messapo, e il Latin stuol, fia teco,. E il Tiburtin: meco all' affar sii guida. Dice, e alla pugna anche Messapo esorta, E i socii duci; e alla sua posta ei tende. V'ha in curvo anfratto ai furti d'armi adatta Valle; cui selva a dense frondi opaca Preme ai due lati; arto sentier vi guida
Angustaeque ferunt fauces, aditusque maligni. Hanc super, in speculis, summoque in vertice montis » Planities ignota jacet, tutique receptus, Seu dextra laevaque velis occurrere pugnae, Sive instare jugis et grandia volvere saxa. Huc juvenis nota fertur regione viarum, Arripuitque locum, et silvis insedit iniquis. Velocem interea superis in sedibus Opim, Unam ex virginibus sociis sacraque caterva, Compellabat, et has tristis Latonia voces Ore dabat: Graditur bellum ad crudele Camilla, O virgo, et nostris nequidquam cingitur armis, Cara mihi ante alias: neque enim novus iste Dianae Venit amor, subitaque animum dulcedine movit. Pulsus ob invidiam regno viresque superbas, Priverno antiqua Metabus quum excederet urbe, Infantem, fugiens media inter prælia belli, Sustulit exsilio comitem, matrisque vocavit Nomine Casmillæ, mutata parte, Camillam. Ipse, sinu prae se portans, juga longa petebat Solorum nemorum: tela undique saeva premebant, Et circumfuso volitabant milite Volsci.
Ecce fugae medio summis Amasenus abundans Spumabat ripis, tantus se nubibus imber
Ruperat: ille, innare parans, infantis amore Tardatur, caroque oneri timet. Omnia secum 550 Versanti subitò vix haec sententia sedit:
Telum immane, manu valida quod fortè gerebat
Per disagiati passi e fauci anguste.
Sopra, quasi a veletta, al crin del monte,
Giace ignoto bel pian, securo asilo,
O a destra o a manca entrar ti piaccia in mischia, O frecciar d'alto e giù rotar gran massi.
Quà il re sen va per note vie, gli agguati Tende, e del bosco entro l'orror si pianta. Latonia intanto all'agil Opi, arciera
Vergin Napea del sacro numer una,
Parla in l'eteree sedi: e ah!, dice, in guerra Va in ria guerra Camilla, e indarno, o ninfa, Di nostr' armi s'accinge, ella più ch'altre Delizia mia: nè quest' amor Diana
Or bee novel, dolce n'è tocca a caso. Pel suo truce imperar dal soglio espulso, Mentre fuggía dalla regal Priverno De' ribelli al furor Métabo, infante Seco in bando la tolse, e il nome a vezzo Dal materno Casmilla il feo Camilla. Con ella in seno, erme boscaglie e lunghi Gioghi scorrea, cinto da teli intorno, Cerco dal Volsco ostil. Ve' a colme incontra Rive Amazèn, ch' oltre fuggir gli vieta. Fremea, bollía, tal scrosciò piova: a nuoto Vorría guadar, ma l'amor patrio il tarda, Teme al caro suo peso. Ei tutti indaga Gli scampi, e a questo ecco s'appiglia a stento: Nella valida man, guerrier, gran telo
Bellator, solidum nodis et robore cocto, Huic natam, libro et silvestri subere clausam, Implicat, atque habilem mediae circumligat hastae. Quam dextra ingenti librans, ita ad aethera fatur: Alma, tibi hanc, nemorum cultrix, Latonia virgo, Ipse pater famulam voveo: tua prima per auras Tela tenens supplex hostem fugit. Accipe, testor, 'Diva, tuam, quae nunc dubiis committitur auris. 560 Dixit, et adducto contortum hastile lacerto Immittit: sonuere undae; rapidum super amnem Infelix fugit in jaculo stridente Camilla.
At Metabus, magna propius jam urgente caterva, Dat sese fluvio, atque hastam cum virgine victor Gramineo, donum Triviae, de cespite vellit. Non illum tectis ullae, non moenibus, urbes Accepere; neque ipse manus feritate dedisset: Pastorum et solis exegit montibus aevum. Hic natam, in dumis interque horrentia lustra, Armentalis equae mammis et lacte ferino Nutribat, teneris immulgens ubera labris. Utque pedum primis infans vestigia plantis 'Institerat, jaculo palmas oneravit acuto: Spiculaque ex humero parvae suspendit et arcum. Pro crinali auro, pro longae tegmine pallae, Tigridis exuviae per dorsum a vertice pendent. Tela manu jam tum tenera puerilia torsit, Et fundam tereti circum caput egit habena, Strymoniamque gruem aut album dejecit olorem.
« 前へ次へ » |