Hastam intorsit equo, ferrumque sub aure reliquit; Quo sonipes ictu furit arduus, altaque jactat, Vulneris impatiens, arrecto pectore, crura: Volvitur ille excussus humi. Catillus Iolan, Ingentemque animis, ingentem corpore et armis, Dejicit Herminium; nudo cui vertice fulva Caesaries, nudique humeri; nec vulnera terrent, Tantus in arma patet. Latos huic hasta per armos Acta tremit, duplicatque virum transfixa dolore. Funditur ater ubique cruor: dant funera ferro Certantes, pulchramque petunt per vulnera mortem. At medias inter caedes exsultat Amazon, Unum exserta latus pugnae, pharetrata Camilla. Et nunc lenta manų spargens hastilia denset, 650 Nunc validam dextra rapit indefessa bipennem. Aureus ex humero sonat arcus, et arma Dianae. Illa etiam, si quando in tergum pulsa recessit, Spicula converso fugientia dirigit arcu. At circum lectae comites, Larinaque virgo, Tullaque, et aeratam quatiens Tarpeia securim, Italides; quas ipsa decus sibi dia Camilla Delegit, pacisque bonas bellique ministras: Quales Threiciae, quum flumina Thermodontis Pulsant, et pictis bellantur Amazones armis; 660 Seu circum Hippolyten, seu quum se martia curru Penthesilea refert, magnoque ululante tumultu Feminea exsultant lunatis agmina peltis.
Quem telo primum, quem postremum, aspera virgo,
Tragli un dardo al caval, l'orecchia investe, Vel lascia infitto; arde a furor, s'impenna, Inarca il petto, alte le zampe scaglia: Sbalza al fango il sessor. Catillo atterra Iola, e il grande d'ardir, di membra ed armi, Erminio; ha gli omer nudi, e in nudo capo Tien biondo crin; colpi non cura, a' teli S apre quant'è. Trema l'astil per l'ample Spalle, e trapassa, e a doppio duol l'incurva. Tutto è pien d'atro sangue: il ferro a gara Fa strage, a gara un bel morir s'affronta. Fra il rio macel la faretrata esulta, Sporta un lato a pugnar, vergin Camilla. E or sparsi astili a franca mano addensa, Or gran bipenne entra a menar. Fan suono L'armi di Cintia, e l'arco d'oro, al tergo. Che se talor torse ripu!sa indietro, Strali al fuggir l'arco rivolto avventa. Di socie ha intorno almo drappel, Larina, Tulla, e Tarpeja a feral scure armata, Itale; che la dia, qual fregio sacro, S'elesse ancelle e in pace destre e in guerra: Tai pinte l'armi ardon le Tracie Amazoni Pugnando al Termodonte; o intorno a Ippolita, O al tuo Pentesiléa fier cocchio reduce, Fan marzj plausi a gran tumulto e fremito, Femmineo stuol targhi-lunato innubile. Qual primo abbatti a vivo stral, qual ultimo? VIRGIL. Eneid. Tom. II.
Dejicis? aut quot humi morientia corpora fundis? Eunaeum Clytio primum patre, cujus apertum Adversi longa transverberat abiete pectus:
Sanguinis ille vomens rivos cadit, atque cruentam Mandit humum, moriensque suo se in vulnere versat. Tum Lirim, Pagasumque super; quorum alter habenas Suffosso revolutus equo dum colligit, alter 671 Dum subit, ac dextram labenti tendit inermem, Praecipites pariterque ruunt. His addit Amastrum Hippotaden; sequiturque incumbens eminus hasta Tereaq; Harpaly cumq; et Demophoonta Chromimque; Quotque emissa manu contorsit spicula virgo, Tot Phrygii cecidere viri. Procul Ornytus armis Ignotis et equo venator Iapyge fertur: Cui pellis latos humeros erepta juvenco Pugnatori operit; caput ingens vris hiatus Et malae texere lupi cum dentibus albis; Agrestisque manus armat sparus: ipse catervis Vertitur in mediis, et toto vertice supra est. Hunc illa exceptum, neque enim labor agmine verso, Trajicit, et super haec inimico pectore fatur: Silvis te, Tyrrhene, feras agitare putasti? Advenit qui vestra dies muliebribus armis
Verba redarguerit. Nomen tamen haud leve patrum Manibus hoc referes, telo cecidisse Camillae. Protenus Orsilochum et Buten, duo maxima Teucrúm Corpora: sed Buten aversum cuspide fixit Loricam galeamque inter, quà colla sedentis
O a boccheggiar quanti giù trai, gran vergine? Euneo primier, Clizio il figlio; trapassagli
Lung'asta il nudo sen: trabocca, e vomita
Di sangue un rio, morde il suol lordo, e avvoltola Sè in sua piaga al morir. Poi Liri e Pagaso; Mentre un prono a cader coglie le redini Al caval che inciampò, vien l'altro a reggerlo, La man tendegli inerme; ambo precipiti Il suol pressero a un tempo. Amastro Ippotade V'aggiunge; e insiegue a minaccievol cuspide E Tereo e Cromi e Demofonte e Arpalico; Quanti dardi scagliò la maschia femmina, Tanti Frigi cadder. Cavalca un Appulo Sott'armi ignote il cacciator grand' Ornito: Tolta a bue battaglier, le larghe tergora Pelle gli avvolge; elmo al gran capo è un orrido Grugno lupin, che i denti mostra e il gutture; Gli arma la man rustica ronca: ei volgesi
Dell'oste in mezzo, e intier torreggia il vertice. Lui coglie (e il può rotte le schiere e profughe ) Gl'infigge un telo, e a tristi detti il morsica: Fere in selve cacciar pensasti, o Tosco? Pur giunse il dì, ch'arma femminea il vostro Gracchiar rimbecchi. Almen de' padri all'ombre Vantar potrai che ti atterrò Camilla.
Passa a Bute e ad Orsier, que' duo fra' Teucri Corpi maggior: ma Bute affronta e il fere
Fra elmetto e usbergo, ove a chi siede il colle
Lucent, et laevo dependet parma lacerto:
Orsilochum, fugiens magnumque agitata per orbem, Eludit gyro interior, sequiturque sequentem. Tum validam perque arma viro perque ossa securim, Altior exsurgens, oranti et multa precanti Congeminat: vulnus calido rigat ora cerebro.
Incidit huic, subitoque adspectu territus haesit, Apenninicolae bellator filius Auni,
700 Haud Ligurum extremus, dum fallere fata sinebant. Isque, ubi se nullo jam cursu evadere pugnae Posse, neque instantem reginam avertere, cernit, Consilio versare dolos ingressus et astu,
Incipit haec: Quid tam egregium, si femina forti Fidis equo? dimitte fugam, et te comminus aequo Mecum crede solo, pugnaeque accinge pedestri: Jam nosces ventosa ferat cui gloria fraudem. Dixit: at illa furens, acrique accensa dolore, Tradit equum comiti, paribusque resistit in armis, Ense pedes nudo, puraque interrita parma. At juvenis, vicisse dolo ratus, avolat ipse Haud mora, conversisque fugax aufertur habenis, Quadrupedemque citum ferrata calce fatigat. Vane Ligus, frustraque animis elate superbis, Nequidquam patrias tentasti lubricus artes; Nec fraus te incolumem fallaci perferet Auno. Haec fatur virgo, et pernicibus ignea plantis Transit equum cursu, frenisque adversa prehensis Congreditur, pœnasque inimico ex sanguine sumit:
« 前へ次へ » |