ページの画像
PDF
ePub

Unde etiam templo Triviae lucisque sacratis
Cornipedes arcentur equi, quòd littore currum
Et juvenem monstris pavidi effudere marinis.
Filius ardentes haud secius aequore campi
Exercebat equos, curruque in bella ruebat.

780

Ipse inter primos praestanti corpore Turnus
Vertitur, arma tenens, et toto vertice supra est.
Cui triplici crinita juba galea alta Chimaeram
Sustinet, AEtnaeos efflantem faucibus ignes:
Tam magis illa fremens et tristibus effera flammis,
Quàm magis effuso crudescunt sanguine pugnae.
At levem clypeum sublatis cornibus lo

Auro insignibat, jam setis obsita, jam bos,
Argumentum ingens, et custos virginis Argus, 790
Caelataque amnem fundens pater Inachus urna.
Insequitur nimbus peditum, clypeataque totis
Agmina densentur campis, Argivaque pubes,
Auruncaeque manus, Rutuli, veteresque Sicani,
Et Sacranae acies, et picti scuta Labici;
Qui saltus, Tiberine, tuos, sacrumque Numici
Littus arant, Rutulosque exercent vomere colles,
Circaeumque jugum; queis Juppiter Anxurus arvis
Praesidet, et viridi gaudens Feronia luco;
Quà Saturae jacet atra palus, gelidusque per imas
Quaerit iter valles atque in mare conditur Ufens.

799

Hos super advenit Volsca de gente Camilla, Agmen agens equitum, et florentes aere catervas, Bellatrix: non illa colo calathisve Minervae

Ond'anco abborre ara di Cintia e luco
Cavai, perchè d'equorei mostri in tema
Torbi versar' cocchio e cocchier sul lido.
Pur baldo il figlio acri destrier pel campo
Maneggia, e in cocchio alacre corre a guerra.
Turno fra i primi, almo a beltà portento,
S'aggira in armi, e il capo tutto ha sopra.
Concio a tre giubbe alto cimier Chimera
Sostien, ch' Etnéi sbuffa dal gozzo ardori:
Vieppiù fremente e a triste vampe truce,
Quanto il pugnar, sparso più sangue, inaspra.
Ma in or fregia il brocchier, già ritta il corno,
La vergin' Io, già in fresco pel giovenca,
(Gran stemma) e sculti Argo il custode, e il padre
Inaco, e l'urna, onde il suo fiume ei spande.
Siegue in nembo il pedon; gran schiere in targa
Fan pieno il sen di vasti campi; Argivi,
Rutuli, Aurunci, ospiti un dì Sicani,
Sacráno stuol, pinti il brocchier Labicj;
Chi ara tue macchie, o padre Tebbro, e il sacro
Numicio margo; e a badil doma i colli
Daunj e Circei; l'agro cui l'Ansur Giove
Regge, e Feronia in verde luco augusta;
Ve Satura impaluda, e gelid'onde
Torce per valli e in mar si cela Ufente.

Da' Volsci alfin giunge Camilla; equestre
Tien banda e fanti in pieno fior, guerriera:
Non di Minerva ella a' canestri e a' licci

Femineas assueta manus; sed prælia virgo
Dura pati, cursuque pedum praevertere ventos.
[Illa vel intactae segetis per summa volaret
Gramina, nec teneras cursu laesisset aristas:
Vel mare per medium, fluctu suspensa tumenti,
Ferret iter, celeres nec tingeret aequore plantas.]
Illam omnis tectis agrisque effusa juventus

811

Turbaque miratur matrum, et prospectat euntem,
Attonitis inhians animis; ut regius ostro
Velet honos leves humeros; ut fibula crinem

Auro internectat; Lyciam ut gerat ipsa pharetram,
Et pastoralem praefixa cuspide myrtum.

[ocr errors]

Man feminea piegò; soffri donzella

Duro armeggiar, sfidò alla corsa i venti.
[Fin anche andría su intonse messi a volo
De' germi a fior, senza turbar le ariste:

E in mezzo al mar, di tumid' onde a galla,
Corso faría, senza spruzzar le piante.]
Da' tetti e campi ogni garzon che accorre,
E un stuol di madri, in suo marciar l'ammira,
Fisi attoniti rai; com'ella inostri

Con regio lustro il liscio dorso; i crini
Raffibbi in or; Licia faretra atterghi,
E agreste mirto a ferrea punta in dardi.

ENEIDOS

P. VIRGILII MARONIS

LIBER OCTAVUS.

Ur belli signum Laurenti Turnus ab arce
Extulit, et rauco strepuerunt cornua cantu,
Utque acres concussit equos, utque impulit arma;
Extemplo turbati animi; simul omne tumultu
Conjurat trepido Latium, saevitque juventus
Effera. Ductores primi Messapus et Ufens
Contemptorque deûm Mezentius, undique cogunt
Auxilia, et latos vastant cultoribus agros.
Mittitur et magni Venulus Diomedis ad urbem,
Qui petat auxilium, et Latio consistere Teucros, 10
Advectum AEnean classi, victosque Penates
Inferre, et fatis regem se dicere posci,
Edoceat, multasque viro se adjungere gentes
Dardanio, et late Latio increbrescere nomen:
Quid struat his cœptis, quem, si fortuna sequatur,
Eventum pugnae cupiat, manifestiùs ipsi,
Quàm Turno regi aut regi apparere Latino.

Talia per Latium: quae Laomedontius heros Cuncta videns, magno curarum fluctuat aestu, 19 Atque animum nunc huc celerem, nunc dividit illuc,

« 前へ次へ »