630

Quare agite, o tectis, juvenes, succedite nostris.
Me quoque per multos similis fortuna labores
Jactatam hac demum voluit consistere terra.
Non ignara mali miseris succurrere disco.
Sic memorat. Simul Aenean in regia ducit
Tecta, simul divům templis indicit honorem.
Nec minus interea sociis ad litora mittit
Viginti tauros, magnorum horrentia centum
Terga suum, pingues centum cum matribus agnos, 635
Munera laetitiamque dii.

At domus interior regali splendida luxu
Instruitur, mediisque parant convivia tectis.
Arte laboratae vestes ostroque superbo;

Ingens argentum mensis, caelataque in auro
Fortia facta patrum, series longissima rerum,
Per tot ducta viros antiquae ab origine gentis.

640

Aeneas (neque enim patrius consistere mentem
Passus amor) rapidum ad naves praemittit Achaten,
Ascanio ferat haec, ipsumque ad moenia ducat, 645
Omnis in Ascanio cari stat cura parentis.
Munera praeterea, Iliacis erepta ruinis,
Ferre jubet: pallam signis auroque rigentem
Et circumtextum croceo velamen acantho,

627) Zul. O iuv., n. s. t. Al. O iuv. t. s. n. Parrhas. o nost. i. s. t. 628) Ed. Junt. post multos 630) Disco, novi. 631) Mor. IV. sub regia. 632) C. 1. inducit. Sprot. divis. Hamb. I. honores. 633) C. 6, 7. littora. 634) Hamb. II. Triginta taur. Horrentia pilis seu setis, et terga suum pro suibus. 635) Montalb. centum pingues. Menag. c. m. haedos. 636) Laetitiam Bacchi, vinum. C. 6, 7. Dei. 637) fus Pocula aurea et argentea cum caelatura et emblematis. 039) Hugen. superbae, sc. sunt. Vestes erant tapetia affixa parietibus, vel stragula constrata solo. 641 C. 8. fata. 642) C. 1, 6, 7. antiqua. Hamb. II. primaque ab or. Ed. Ven. ducta suae ant. Ducta non ad opus e metallo, sed ad seriem spectat. 643) Vult statim Aeneas facere filium participem tanti boni, misso ad illum Achate. 614) C. 1. navem. Men. I. transmittit. Mor. II. permittit. Burm. coni. remittit. 645) Ven. Ascanio ut ferat., h. e. nuntiet haec. Mor. I. ipsaque. Parrh. secumque ad m. Men. I. ad limina Ascanius est fluvius Bithyniae, exiens e lacu. 646) Montalb. stat cari, sc. est amantis, 647) Vult vicissim Ae. neas magnificentiam suam ostentare. 6:8) Rigentem, propter duritiem auri, pallam, s. pallium muliebre. 649) Mor. II. circumtexto. C.7. achanto, sc. acanti foliis oram ambientibus.

650

Ornatus Argivae Helenae: quos illa Mycenis,
Pergama quum peteret inconcessosque Hymenaeos,
Extulerat, matris Ledae mirabile donum.

Praeterea sceptrum, Ilione quod gesserat olim,
Maxima natarum Priami, colloque monile

Baccatum, et duplicem gemmis auroque coronam. 655
Haec celerans, iter ad naves tendebat Achates.

At Cytherea novas artes, nova pectore versat Consilia: ut faciem mutatus et ora Cupido Pro dulci Ascanio veniat, donisque furentem Incendat reginam, atque ossibus implicet ignem. 660 Quippe domum timet ambiguam, Tyriosque bilingues; Urit atrox Juno, et sub noctem cura recursat. Ergo his aligerum dictis affatur Amorem: Nate, meae vires, mea magna potentia, solus, Nate, patris summi qui tela Typhoia temnis; Ad te confugio, et supplex tua numina posco. Frater ut Aeneas pelago tuus omnia circum Litora jactetur, odiis Junonis iniquae, Nota tibi; et nostro doluisti saepe dolore.

665

650) Leid. Ornata. Mycenae est urbs Peloponnesi, quam Perseus Danaes filius exstruxit, et in qua postea regnavit Agamemnon. Helena filia Jovis, ex Lagda sub forma cygni compressa, Castoris et Pollucis soror. V. 2. Miceis. 651) Men. I. dum p. Fabric. peteres. Hymenaeus est nuptiarum deus, filius Bacchi et Veneris - Pergama pro Troia sumuntur. 652) Al. Abstulerat. Leda est Tyndari Laconiae Regis uxor. 653) C. 1. Ilionae, ut sceptrum Il., et coronam a filiis regum, etiam viventibus parentibus, portari solitam. Priamus est filius Laomedontis, rex Tro. iae, qua capta a Pyrrho Achillis filio occisus fuit. 654) Abstulerat cum Helena Paris multas vestes et ornamenta, quae cum illa repetebant Achivi. 655) C. 1. Bachatum, sc. gemmatum; et duplicem, qui duplex in ea erat fascia, altera aurea, altera gemmea. 656) C. 1. promittit. Goth. 1. Nec cel. Ment. II. Hac c. Oudart. Has c. Mor. Ascelerans. C. 7. Accelerans. C. 6. navis. 657) Cytherea, Venus. C. 7. Citharea. 659) Furentem amore. 660) C. 1. Incendant. Ipsis ossibus ac medullis flammas admovere. 661) Bilingues notat perfidiam genti familiarem. 662) Franc. reversat. Urit infesta Juno. 663) Goth. I. Ergo quis. Guelph. dictis compellat. 664) Rott. II. mea regna. 665) C.1, 7. Typhoea, fulmina, quibus Gigantes vicit. 660) Burm. duo tua munera. Goth. 111. lumina. 668) C. 1. ia. cteturque. C 8. iactatusque. Pier. Jun. acerbae. C. I, Jun, iraque. 669) Notum tibi est.

Hunc Phoenissa tenet Dido, blandisque moratur 670
Vocibus; et vereor, quo se Junonia vertant
Hospitia. Haud tanto cessabit cardine rerum.
Quocirca capere ante dolis et cingere flamma
Reginam meditor, ne quo se numiue mutet,
Sed magno Aeneae mecum teneatur amore.

675

Qua facere id possis, nostram nunc accipe mentem: Regius accitu cari genitoris ad urbem

Sidoniam puer ire parat, mea maxima cura,

Dona ferens, pelago et flammis restantia Trojae.
Hunc ego sopitum somno super alta Cythera
Aut super Idalium sacrata sede recondam,
Ne qua scire dolos mediusve occurrere possit.
Tu faciem illius noctem non amplius unam
Falle dolo, et notos pueri puer indue vultus,
Ut, quum te gremio accipiet laetissima Dido,
Regales inter mensas laticemque Lyaeum,
Quum dabit amplexus atque oscula dulcia figet,
Occultum inspires ignem fallasque veneno,
Paret Amor dictis carae genetrícis, et alas

680

685

670) Al. Nunc Phoenissa, s. e Phoenicia oriunda, et Junonis cultui addicta. 671) Heins. ut vereor. 672) In tanto rerum momento non cessabit Juno, sed novas adversus Aeneam machinas parabit, quo eum perdat. 673) Bigot Quod circa. Oudart, arte. Mor. II. flammis, SC. amoris. 674) Ne Junonis machinatione aliqua animus eius mutetur. 675) Medic. Aenean Sprot. mecum Aeneae. Mór. II. mèc. mag. Aen. Amet Dido Aeneam, quem ego amo, tueor tanquam mater. 676) Pier. Quo. Heins. Qui. Zul. Quo facile Gud. Quam. Leid. Quid. 677) Vatic. fr. accitus. Regius s, Ascanius. C. 8. aceita. Maxima cura, sc. amor, carus Ve neri. 678) Hamb. I. puer ille. Carthaginem, coloniam Sidoniorum ac Tyriorum. 679) Dorvill. sine et. 680) Mor. Nunc. Parrh. Citheron. 681) C. 1. sacr. in sede. Bigot, Idaliam. Goth. II. Idalia. Hamb. et Leid. 1. secreta. Sprot. reponam Idalium est templum in monte positum, etiam nemus Cypri Veneri sacrum, aeque ac urbs versus solem condita. 682) Burm. Ne quis. Hamb. II. mediusque. Ne qua, via sc., in medio negotio impedimentum adferre possit. 683) Mor. 1. ipsius. Faciem falsam exhibe, 684) Notos s. suos proprios vultus. 685) Goth. III. Et. Guelph. Ut te cum. 686) Montalb. Regales epulas inter lat. L. Ĥie graeco more duo substantiva coniuncta sunt. Lyaeum, Bacchicum eo quod Bacchus animum curis liberet. V. 1. Regalis 2. Liceum. 67) C. 6 finget. 688) Hamb II. Gbscurum. Ed. Ven. fallaxque venenum, sed potius per fraudem venenum amoris instilles. 689) C. 7. genitricis

690

Exuit, et gressu gaudens incedit Juli.

At Venus Ascanio placidam per membra quietem
Irrigat, et fotum gremio dea tollit in altos
Idaliae lucos, ubi mollis. amaracus illum
Floribus et dulci adspirans complectitur umbra.
Jamque ibat dicto parens, et dona Cupido
Regia portabat Tyriis, duce laetus Achate.
Quum venit, aulaeis jam se regina superbis
Aurea composuit sponda, mediamque locavit.

.

695

700

Jam pater Aeneas et jam Trojana juventus Conveniunt, stratoque super discumbitur ostro. Dant famuli manibus lymphas, Cereremque canistris Expediunt, tonsisque ferunt mantelia villis. Quinquaginta intus famulae, quibus ordine longo Cura penum struere, et flammis adolere Penates. Centum aliae, totidemque pares aetate ministri, 705 Qui dapibus mensas onerant et pocula ponunt. Nec non et Tyrii per limina laeta frequentes Convenere, toris jussi discumbere pictis. Mirantur dona Aeneae, mirantur Iulum, Flagrantesque dei vultus simulataque verba, Pallamque, et pictum croceo velamen acantho.

710

690) Alet vultu. Sprot. gradiens. Dorvill. incessit. 691) Pier. placitam. C. 8 Ascaneo. 693) Amaracus est herba coronaria, suavissimi odoris, flosculos emittens perpusil los, candidos. 694) Zul. Floridus amplectitur, anhelando odores. C. 7. spirans. 696) Laetus habens ducem Acha tem. 697) Aulaeis, velis pretiosisque tapetibus, vel suspensis super lectum, vel in Tecto substructis. 698) Mediamque locavit, inter Aeneam et falsum Julum. Sponda est pars lecti exterior, saepe prò toto sumitur, unde et sponsis nomen est. 700) Rom. Convenient. C. 1- disc. auro. C. 8. astro; sed super toro purpurea veste strato. lymphas manibus. 701) C. I. C. 6, 7. et 8 manibus fam. Hamb. II. Lympham. 702) Medic tunsis. C. 7, 8. mantilia, villosa lintea, tergendis manibus comparata, unde nomen habent. 70) Feminae panem in canistris struebant, ut distribueretur convivis. 704) Penus sunt res ad victum necessariae, quae in intima domus parte adservantur; Penates sunt Dii, qui in intima domus parte colebantur. 706) C. 1, 6, 7, 8. onerent - ponant. 707) Dorvill. limina nota. 708) Ménag. I. visi disc. Goth. 1. discrimine. vestes stragulae C. 7. thoris. 710 C 1, 6, 8. FlugrantisTori picti iterum sunt que Sprot. gl. Fulgentisque. oculi fulgentes amoris indicantur. 711) C. 7. achanto. Menag. I. vultum.

Virgilii Opera,

16

Fors

Praecipue infelix, pesti devota futurae,
Expleri mentem nequit, ardescitque tuendo
Phoenissa, et pariter puero donisque movetur.
Ille, ubi complexu Aeneae colloque pependit,
Et magnum falsi implevit genitoris amorem,
Reginam petit. Haec oculis, haec pectore toto
Haeret, et interdum gremio fovet inscia Dido,
Insidat quantus miserae deus. At memor ille
Matris Acidaliae, paullatim abolere Sychaeum
Incipit, et vivo tentat praevertere amore
Jam pridem resides animos desuetaqué corda.

715

720

Postquam prima quies epulis, mensaeque remotae, Crateras magnos statuunt et vina coronant.

Fit strepitus tectis, vocemque per ampla volutant 725
Atria; dependent lychni laquearibus aureis
Incensi, et noctem flammis funalia vincunt,
Hic regina gravem gemmis auroque poposcit
Implevitque mero pateram, quam Belus et omnes
A Belo soliti. Tum facta silentia tectis:
780
Jupiter, hospitibus nam te dare jura loquuntur,

712) Pesti etc., amori exitiabili destinata. 213) Hamb. I. videndo. 714) Al. pariter puero donisque, donis pariter pueroque movetur, s. tenetur, delectatur. 717) Goth. III. Huc oculis. Hamb. I et pectore. 718) Jortin. inscia quantus. 719) C. 6. Insideat. Franc. quantum m. d. ac memor. Miserae pro sibi. C. 7. miscere. 720) Men. II. obolere. Acidalia Venus a fonte Acidalio, qui est in Orchomeno Boeotiae civitate, in quo se Gratiae lavant, quas Veneri constat esse sacratas. Abolere Sichaei memoriam, amorem. 721) C. 1, 8. temptat. Leid. pervertere. Goth. III. vino t. p. amorem. Praeoccupare, ne Juno Didoni odium inspiret in Troianos. 723) C. 1. prima dies; sed potius cum primum epulandi finis esset factus. Mensae ipsae non removentur, sed tantum edulia, lances, ait Cerda. 724) Burm. Crateres. Rott. III. magnás, quasi a cratera ductum sit. Al. Cr longe vel laeti st. Vina coronant vel sertis, vel mero usque ad summum. 725) Gud. t. str. Bigot vocesque. Pier. per alta volutant, loquuntur, quae audiri possunt, per totum coenaculum. 720) Al. lychini, lichini lacuaribus altis. Lychni sunt hi, quos triclinii lumina vocat Lucilius, faces. 729) Heins. qua. A Belo Tyriorum regum stirpem ducebant Graeci. 730) C. 7. A bello. Longob. Dum. Inter Didonis maiores numeratur Belus, a quo Tyriorum regum stirpem ducebant Graeci._7311 Jupiter hospitalis fuit in magna veneratione. C. 6. Jup piter,