Invitat, qui forte velint, et praemia ponit;
Ingentique manu malum de nave Sergesti
Erigit; et volucrem trajecto in fune columbami,
Quo tendant ferrum, malo suspendit ab alto.
Čonvenere viri, dejectamque aerea sortem
Accepit galea; et primus clamore secundo
Hyrtacidae ante omnes exit locus Hippocoontis;
Quem modo navali Mnestheus certamine victor
Consequitur, viridi Mnesthéus evinctus oliva.
Tertius Eurytion, tuus, o clarissime, frater,
Pandare, qui quondam, jussus confundere foedus,
In medios telum torsisti primus Achivos.

Extremus galeaque ima subsidit Acestes,

Ausus et ipse manu juvenum tentare laborem.
Tum validis flexos incurvant viribus arcus

490

495

500

Pro se quisque viri, et depromunt tela pharetris.
Primaque per coelum nervo stridente sagitta
Hyrtacidae juvenis volucres diverberat auras;
Et venit, adversique infigitur arbore mali.
Intremuit malus, timuitque exterrita pennis
Ales, et ingenti conuerunt omnia plausu.
Post acer Mnestheus adducto constitit arcu,
Alta petens, pariterque oculos telumque tetendit.
Ast ipsam miserandus avem contingere ferro
Non valuit; nodos et vincula linea rupit,

505

510

486) Gud. pr. dicit. 487) C. 6, 7. Seresti, qui fuit dux Troianorum. 488) Hugen. traiectum in. 489 Menag. II. tendunt. 491) Apud milites in galeam- apud caeteros in urnam aut situlam sortes conjiciebantur. 492) C. 6. Hippocoonti, filio Hirtaci, Thraci, consobrino Rhesi; qui ea ipsa nocte, qua Rhesus ad Troiam caesus est, e somno excitatus est ab Apolline. Hic ex Aeneae sociis esse deinde potuit. 493) Victor non primo, sed secundo loco. Parrh. Postmodo. 494) Oliva ad victoriam nauticam refertur. 496) Convenerat Graecos inter et Troianos ad dirimendum bellum, ut Paris Helenae raptor, et Menelaus eius maritus, singulari certamine de ea contenderent. Ast Paris, cum prope victus esset, a Venere e pugna subductus est inducta caligine, Deinde Jupiter, adnitente Junone, Minervae mandavit, ut foedus turbaret; quod ut faceret, persuasit illi Pandaro, e Mysia, Lycaonis filio, ut sagittam in Menelaum evibraret; atque ita vulnerato Menelao rursus in bella itum est. 498) C. 1, 2. subsedit. C. 8. succedit. Parrh. galea atque ima. 499) Manu, sagitta manu emissa. 500) C. 8. Tunc. Mor. I. 503) Burm. deverberat. 505) C. 6. tremuitque, sc. pennis. Bigot. Infremuit, 507) Acer, s. ardens. 510) Pier, rumpit.

cum.

Quis innexa pedem malo pendebat ab alto:
Illa notos atque atra volans in nubila fugit.
Tum rapidus, jamdudum arcu contenta parato
Tela tenens, fratrem Eurytion in vota vocavit,
Jam vacuo laetam coelo speculatus; et alis
Plaudentem nigra figit sub nube columbam.
Decidit exanimis, vitamque reliquit in astris
Aetheriis, fixamque refert delapsa sagittam.
Amissa solus palma superabat Acestes:
Qui tamen aërias telum contendit in auras,
> Ostentans artemque pater arcumque sonantem.
Hic oculis subitum objicitur magnoque futurum
Augurio monstrum; docuit post exitus ingens;
Seraque terrifici cecinerunt omina vates.

515

520

Namque volans liquidis in nubibus arsit arundo, 525
Signavitque viam flammis, tenuesque recessit
Consumta in ventos: coelo ceu saepe refixa
Transcurrunt crinemque volantia sidera ducunt.
Attonitis haesere animis, Superosque precati
Trinacrii Teucrique viri. Nec maximus omen
Abnuit Aeneas; sed laetum amplexus Acesten
Muneribus cumulat magnis, ac talia fatur:

530

511) Parrh. pedem nodo. 512) C. 6, 7. nothos, s. ventos mę. ridionales. 513) C. 8. Tunc rapide. 514) Fratrem Pandarum, qui apud Lycios colitur quasi heros. 515) Franc_Tam. Men. I. telo sp. Erf. iaculo. 516) Parrh. nigram. Burm. duo fixit. 518) C. 6, 7, 8. Aereis. 520) C. 7. contorsit. 521) C. I. parans. C. 8. artem pariter. C. 7. pariterque, ut plures veteres. Hug. Ostendens. 522) C. 1, 8. subito. Burm. duo Hinc. 523) Spectavit haud dubie poeta ad bella Romanorum cum Siculis. Augurium hic pro quolibet signo futurorum eventuum sumitur. 524) Seraque explicat Servius gravia; Hortensius futura; Cerdanus tarda; alii sero vel serius, cum nullus ultra esset remedio locus. 525) Prodigium in eo fuit, quod id juxta rerum ordinem accidere non poterat: ut sagitta ex arundine, quamlibet sicca, ignem inter nubila conciperet; quod de terrae exhalationibus in altum aerem eductis Aristoteles ait. 526) C. 1. tenuisque. Medic. lamnis. 527) Refixa, quia iuxta communem opinionem sidera e coelo revelluntur. 528) C. 8. crinem volitantia. Hamb. II. Concurrunt. 529) C. 1. Attonitisque. Vere falsus est Aeneas, et dirum omen pro auspicato accepit. 530) C. 7. Trinacri. 531) Abnuit etc. Cum debuisset aversari, accipit, atque ut sibi prosperum agnoscit: vel dissimulans ob Acestae reverentiam, et licet infaustum scilicet: vel potius deceptus recordatione laetae illius flammae, quae in Ascanii capite effulserat. 532) C. 1, 7. et tal.

Sume, pater; nam te voluit rex magnus Olympi
Talibus auspiciis exsortem ducere honores.
Ipsius Anchisae longaevi hoc munus habebis,
Cratera impressum signis, quem Thracius olim
Anchisae genitori in magno munere Cisseus
Ferre sui dederat monumentum et pignus amoris.
Sic fatus cingit viridanti tempora lauro,

535

Et primum ante omnes victorem appellat Acesten. 540
Nec bonus Eurytion praelato invidit honori,
Quamvis solus avem coelo dejecit ab alto,
Proximus ingreditur donis, qui vincula rupit;
Extremus, volucri qui fixit arundine malum.

At pater Aeneas, nondum certamine misso,
Custodem ad sese comitemque impubis Iuli
Epytiden vocat, et fidam sic fatur ad aurem :
Vade age, et Ascanio, si jam puerile paratum
Agmen habet secum, cursusque instruxit equorum,
Ducat avo turmas, et sese ostendat in armis,
Dic, ait, Ipse omnem longo decedere circo
Infusum populum, et campos jubet esse patentes.
Incedunt pueri, pariterque ante ora parentum
Frenatis lucent in equis: quos omnis euntes
Trinacriae mirata fremit Trojaeque juventus.
Omnibus in morem tonsa coma pressa corona;
Cornea bina ferunt praefixo hastilia ferro;
Pars laeves humero pharetras; it pectore summo
Flexilis obtorti per collum circulus auri.

545

550

555

534) C.6, 7, honorem. 537) Cisseus, Rex alicuius Thraciae partis, Hecubae pater, quae Priami coniux erat. 538) C. 1, 6, 7. monimentum. 539) C. 1. t. mirto. Hamb. II. cinxit. 540) C. 1, 6, 7. Acestem. Leid. un. At_p. 541) Al. honoris. quem alter ipsi praeripuerat. 544) Extremus Hyrtacides. 545) Certantium turba nondum dimissa. 547) C. 6, 7. in aurem. C. I Epitidem. C. 8. Epithidem. Is fidam semper operam navaverat non Aeneae solum, sed etiam seni Ânchisae. 548) Non enim interfuerat ludis Ascanius; turmas tamen suas ad ludum instruens. 549) Ven. cursumque. 550) Serv. ostentet. 551) Menag. I. In se omnem. Plures longe. Oudart, largo, Al. descendere, deducere. Burm. duo discedere coetu, pro spatio, in quo decursus equester fit. 556) Tonsa corona, h. e. ex arbore tonsa, cui frondes decerptae. 557) C. 7. Cornua- praefissa. Heins. duo gerunt. Hastile est lignum ipsum hastae, cui ferrum praefixum est. 558) C. 8. et pect. Burm. aliq. Parsque leves numeris. 559) 8. collum it.

565

Tres equitum numero turmae, ternique vagantur 560
Ductores; pueri his seni quemque secuti
Agmine partito fulgent, paribusque magistris.
Una acies juvenum, ducit quam parvus ovantem
Nomen avi referens Priamus; tua clara, Polite,
Progenies, auctura Italos: quem Thracius albis
Portat equus bicolor maculis vestigia primi
Alba pedis, frontemque ostentans arduus albam.
Alter Atys, genus unde Atii duxere Latini;
Parvus Atys, pueroque puer dilectus Iulo.
Extremus, formaque ante omnes pulcher, Julus
Sidonio est invectus equo, quem candida Dido
Esse sui dederat monumentum et pignus amoris.
Cetera Trinacriis pubes senioris Acestae

Fertur equis.

་.

570

575

580

Excipiunt plausu pavidos, gaudentque tuentes
Dardanidae, veterumque agnoscunt ora parentum.
Postquam omnem laeti consessum oculosque suorum
Lustravere in equis, signum clamore paratis
Epytides longe dedit, insonuitque flagello,
Olli discurrere pares, atque agmina terni
Diductis solvere choris, rursusque vocati
Convertere vias, infestaque tela tulere.
Inde alios ineunt cursus aliosque recursus
Adversis spatiis, alternisque orbibus orbes
Impediunt, pugnaeque cient simulacra sub armis: 585
Et nunc terga fuga nudant, nunc spicula vertunt

560) C. 7. Tris. C. 1. turmae num. Pueri fuere omnino 35, cum trinis ductoribus, in tres turmas descripti. 563) Menag. II. Vana ac. Rom. parvos. 564) Franc. Nomen qui. Medic. Polites pro vocativo Polite. 565) Burm. aliquot actura. 566) Goth. III. bicolos. Medic. primis Alba pedes. Albus fronte primisque duobus pedibus; alter color fors rufus. 568) C. 8. Acys. Atia est Augusti mater-Latini sunt Romani 569) Bigot. puero multum. Rott. delectus. 570) Medic. formam. 571) Burm. tres Sidonioque inv. 572) C. 1, 6, 7. monimentum. 573) C. 1, 8. Trinacriae. Plures Trinacrii. Ad equos Acestae refero, quibus Acestes Troianam iuventutem ad hunc ludum instruxerat. 575) Pavidos, s. de. laude et victoria sollicitos. 576) Burm. tres corda p. Agnoscunt parentum similitudinem in liberis. 577) Menag. II. omnes. Hamb. Il oculique. 578) Med. parentis. 580) C. 1. ternis. 581) Al. Deductis. 582) Plur. instructaque. 583) Ven. cursus ineunt. Wall. reversus. 5841 C. 6, 7, 8. alter nosque. C. 1. adversosque. Quibus ipsi obvii invicem facti iterum deflectunt se et in novos gyros discurrunt.

$590

Infensi; facta pariter nunc pace feruntur.
Ut quondam Creta fertur Labyrinthus in alta
Parietibus textum caecis iter, ancipitemque
Mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi
Falleret indeprensus et irremeabilis error.
Haud alio Teucrum nati vestigia cursu
Impediunt, texuntque fugas et proelia ludo,
Delphinum similes, qui per maria humida nando
Carpathium Libycumque secant, fluduntque per un-

das.]

595

Hunc morem, hos cursus, atque haec certamina primus
Ascanius, Longam muris quum cingeret Albam,
Retulit, et priscos docuit celebrare Latinos,
Quo puer ipse modo, secum quo Troia pubes.
Albani docuere suos; hinc maxima porro
Accepit Roma, et patrium servavit honorem ;
Trojaque nunc, 'pueri Trojanum dicitur agmen,
Hac celebrata teñus sancto certamina patri.

Hic primum Fortuna fidem mutata novavit.
Dum variis tumulo referunt solemnia ludis,
Irim de coelo misit Saturnia Juno

600

605

610

Iliacam ad classem, ventosque adspirat eunti,
Multa movens, necdum antiquum saturata dolorem.
Illa, viam celerans per mille coloribus arcum,
Nulli visa, cito decurrit tramite virgo;
Conspicit ingentem concursum, et litora lustrat,
Desertosque videt portus classemque relictam.
At procul in sola secretae Troades acta

587) Burm. tres fruuntur. 588) Wall Crete. Comparat varias cursus puerilis figuras cum labyrintho, currentes deinde pueros cum delphinis. Omnis insula Creta est altior mari. 589) Parrh. textis. Ven. textus. 590 Burm. tres domum. Bigot. quo signa. Dolum, iter dolosum. 591) C. 6, 7. Frangeret. 592) Pari modo Troiani pueri cursus flexus implicant. 594) Delphinus creditur esse porcus marinus. 595) Al. Libycumve. Carpathus insula est Cretam inter et Rhodum media. 597 C. 8. longis, 598) Al. Rettulit. 601) Honorem, ludum ab origine sua in Anchisae honorem institutum. 602) Ed. Ven. pueri et Tr. Dorv. dicimus. Leid. ducitur. Ag men Troianum sunt pueri. 601) C. 1, 8. Hinc. Goth. III. vocavit. 606) Junoni ministra Iris data est, non Mercurius, quae censebatur descendere in terras per arcum suum. 607) Al. inspirat. 609) Med. et. Zul. celebrans, Erf. pro. 610) Erf. tr. Juno. 611) Med. consessum. Wall. occursum. 613) Indecorum videbatur honestas matronas publicis in spectaculis esse cum viris. Acta est litus.