10

Quae nemora, ant qui vos saltus habuere, puellae Naides, indigno quum Gallus amore periret? Nam neque Parnasi vobis juga, nam neque Pindi Ulla moram fecere, neque Aonie Aganippe. Illum etiam lauri, etiam flevere myricae; Pinifer illum etiam sola sub rupe jacentem Maenalus et gelidi fleverunt saxa Lycaei. Stant et oves circum, nostri nec poenitet illas; Nec te poeniteat pecoris, divine poëta; Et formosus oves ad flumina pavit Adonis. Venit et upilio; tardi venere bubulci; Uvidus hiberna venit de glande Menalcas.

15

20

Omnes, unde amor iste, rogant, tibi? Venit Apollo: Galle, quid insanis? inquit, tua cura Lycoris

2525

Perque nives alium perque horrida castra secuta est. Venit et agresti capitis Silvanus honore, Florentes ferulas et grandia lilia quassans. Pan deus Arcadiae venit: quem vidimus ipsi Sanguineis ebuli baccis minioque rubentem. Ecquis erit modus? inquit. Amor non talia curat. Nec lacrimis crudelis Amor, nec gramina rivis, Nec cytiso saturantur apes, nec fronde capellae. 30 Tristis at ille: Tamen cantabitis, Arcades, inquit, 9) Ven. qui nas. Poeta Najades alloquitur, fontium deas. 10) Al. peribat. 11) Ven. nobis. 12) Ed. Ald. Aonise Aga-l nippae; al. Aonia Aganippe, Aonia Aganippes, sc. fons in Helicone m. Boeotiae, quam Aonae incoluerant. 13) Longob. Lauri, illum etiam flZul laurus, etiam. Ed. Ven. lauri, nec non fl. Pier. lauris, illum fl. 14) Barth tacentem. 15) Maenalus et Lycaeus, Arcadiae montes, Pani sacri, 16) Nostri etc sc. contentae sunt nobis pastoribus, cantibus nostris delectantur. 18) V. i., ovis. Adonis etiam pastoris munus ac nomen non detrectavit. 19) Mentel, oppilio. Voss. appilio. Longob. opilio. Ed. Ven. tarde. Medic. clari v. subulci. 20) Ed. Ven. Vividus. Guel lius vidus hesterna. Rom. Umidus, sed subulcus Gl. Uvidus a rore matutino. V. i. hiverna. 21) Unde, a qua puella? 23) Al. Perque nives Alpum 24) Menag capiti. Silvanus ornatus serto e ferulis et liliis. Ferula est frutex, foliis foeniculo, specie.et usu arundinibus similis. 25) Goth viotas. Sed ferula est frutex, foliis foeniculo, specie. et usu arundinibus, quibus pro baculis utimur, similis. Vai. Florentis. 27) Hebulum est herbae genus, baccas rubras in similitudinem sambuci producens. Minium est materia fossilis. 28) V. i Et quis. Parrhas. nec talia. 29) Medic. ripis. Lacrimis amantium crudelis animus nunquam expletur, aut ad miserationem vertitur. 30) Mor oves pro apes. 31) Tamen ad leniendum dolorem meum ac levandum faciet, si cantabitis haec.

45

Montibus haec vestris; soli cantare periti r Arcades. O mihi tum quam molliter ossa quiescant, Vestra meos olim si fistula dicat amores!-Atque utinam ex vobis unus, vestrique fuissem Aut custos gregis, aut maturae vinitor uvae! Certe sive mihi Phyllis, sive esset Amyntas, Seu quicunque furor, (quid tum, si fuscus Amyntas? Et nigrae violae, sunt et vaccinia nigra) Mecum inter salices lenta sub vite jaceret. Serta mihi Phyllis legeret, cantaret Amyntas, Hic gelidi fontes; hic mollia prata, Lycori; Hic nemus; hic ipso tecum consumerer aevo. Nunc insanus amor duri me Martis in armis Tela inter media atque adversos detinet hostes. Tu procul a patria (nec sit mihi credere!) tantum, Alpinas, ah dura, nives et frigora Rheni Me sine sola vides. Ah te ne frigora laedant! Ah tibi ne teneras glacies secet aspera plantas !? Ibo, et, Chalcidico quae sunt mihi condita versu 50 Carmina, pastoris Siculi modulabor avena. Certum est in silvis, inter spelaea ferarum Malle pati, tenerisque meos incidere amores Arboribus; crescent illae: crescetis, amores. Interea mixtis lustrabo Maenala Nymphis, Aut acres venabor apros. Non me ulla vetabunt Frigora Parthenios canibus circumdare saltus. 32) Zul. Montibus heu v. Ven. nostris. Menag. parati. 33) Fr. Moret. O mihi quam tum. Mor. IV. nunc quam quiescent. Fr. Moret. quiescunt. 341 Mor. I. Nostra. Barthii sic fist. 38) Quamcunque sive puellam,, sive puerum, amarem, eum amplexibus tenerem sub vite, nec in amorem perfidae Lycoridis incidissem. 41) Goth. 1. legeret. Phyllis. 42) Medic. Lycoris. 43 Fr. Mor, consumeret; tecum senectutem consumerem. 44) Leid, diri. Ad Lycoridem haec spectant in castris cum amatore versantem. 46) Medic. nec sic. Utinam liceat mihi non credere tam atrocem rem. 47) Alpinas, sc excelsi montes Italiam a Gallia Germaniaque disterminant. 49) Alcuin. Gramm. A mihi non ten. V. 1. A tibi. 50) Medic, Calchidico, s. latine reddito. Chalcis, Chalcia est urbs Euboeae insulae. 51) Zul. moderabor. Goth. I. meditabor. Pastor Siculus est Theocritus. 53) Gud, incedere. Pati, s. durare amores. 54) Parrhas, crescunt illae. Mor. crescent illis.. Rott. illae crescent, crescetis. 55) Burm. mixtus. Mor. IV. lustrabor. Mixtis Nymphis, pro permixtus Nymphis. Maenala mons Arcadiae." 56 Leid. 1. necabunt, et II. negabunt. Acres, animosi, iracundi. 57) Parthenius est mons Arcadiae, ubi virgines venari solebant,

55

40 P. VIRGILII MARONIS BUCOL. ECL. X.

Jam mihi per rupes videor lucosque sonantes
Ire; libet Partho torquere Cydonia cornu
Spicula.

Tanquam haec sint nostri medicina furoris, 60

Aut deus ille malis hominum mitescere discat!
Jam neque Hamadryades rursum nec carmina nobis
Ipsa placent; ipsae rursum, concedite silvae..;
Non illum nostri possunt mutare labores;
Nec si frigoribus mediis Hebrumque bibamus,
Sithoniasque nives hiemis subeamus aquosae,
Nec si, quum moriens alta liber aret in ulmo,
Aethiopum versemus oves sub sidere Cancri.
Omnia vincit Amor; et nos cedamus Amori.

65

Haec sat erit, Divae, vestrum cecinisse poëtam, 70 Dum sedet, et gracili fiscellam texit hibisco, Pierides; vos haec facietis maxima Gallo : Gallo, cujus amor tantum mihi crescit in horas Quantum vere novo viridis se subjicit, alnus, Surgamus: solet esse gravis cantantibus umbra. Juniperi gravis umbra; nocent et frugibus umbrae. Ite domum saturae, venit Hesperus, ite capellae.

75

60)

58) Rott II. per lucos videor rupesque. Sonantes, resonantes. 59) Medic. Rhodonea. Goth. II. Sidonia. Arcus Parthicus pro quolibet, et sagittae Cydoniae pro quibusvis; sicut cornu pro arcu e cornea materia fabricato. Vulgo haec sit. Serv. med. laboris. In medio verborum cursu iterum amoris aestu victus damnat sua vota miser amator. 61) Mor. IV. Miserescere. Mitescere, flecti ad miserationem, adeoque dolores miseri amantis finire. 62) V. i rursus. Hic incipit Gallus se amori victum tradere. 63) Concedite, valete. 64) Al. possunt veștri m. labores, ad venationem refer, quam incassum susceptum a se iri ait, cum nil sit, quod animo amorem eximere possit. 65) Frigoribus mediis, media hieme. 66) Al. Sythoniasq., Scythoniasque, Sid. Burm. sulcemus. Subeamus, duremus frigus Thraciae. 67) Fr. Mor. Ne si commoriens alta libraret. Liber, pars corticis interior, pro cortice et arbore. 68) Barth. servemus. Mor. opes. Aethiopum, pro in Aethiopia. Tempore cancri aestas calidissima. 69) Medic. vincet. Pier. vicit. Ed. Ven. sed nos. Nil est, quod ab amoris curis solvat animum, ergo mihi est succumbendum. 70) Ven. Hoc sat erit nostrum, Divae, Poeta, ad Musas conversus, de se loquitur 71) Fiscella, calathus in usum cogendi lactis. 72) Fr. Mor. fac, carmina. 73 Parrhas. mihi tantum. 74) Medic. subicit; tenera crescit alnus, arbor aquosis locis gaudens. 75) Cerda cunctantibus. Gravis, s. nociva umbra. 75) Rott. frug herbae. V. i. nocent frug. sine et. 77) Oritur, sole occidente Hesp.

P. VIRGILII MARONIS

GEORGICA