Invitus, regina, tuo de littore cessi.
Sed me jussa deûm, quæ nunc has ire per umbras, Per loca senta situ cogunt, noctemque profundam, Imperiis egere suis; nec credere quivi
Hunc tantum tibi me discessu ferre dolorem.
Siste gradum, teque adspectu ne subtrahe nostro. Quem fugis? extremum fato quod te alloquor hoc est. Talibus Æneas ardentem et torva tuentem
Lenibat dictis animum, lacrymasque ciebat. Illa solo fixos oculos aversa tenebat; Nec magis incepto vultum sermone movetur, Quam si dura silex aut stet Marpesia cautes. Tandem corripuit sese, atque inimica refugit In nemus umbriferum, conjux ubi pristinus illi Respondet curis, æquatque Sychæus amorem. Nec minus Æneas casu percussus iniquo Prosequitur lacrymans longe, et miseratur euntem. Inde datum molitur iter: jamque arva tenebant Ultima, quæ bello clari secreta frequentant. Hic illi occurrit Tydeus, hîc inclytus armis Parthenopæus, et Adrasti pallentis imago. Hic multum fleti ad superos, belloque caduci, Dardanidæ; quos ille omnes longo ordine cernens, Ingemuit; Glaucumque, Medontaque, Thersilochum-
Tres Antenoridas, Cererique sacrum Polyphoten,
Idæumque etiam currus, etiam arma, tenentem. Circumstant animæ dextra lævaque frequentes. Nec vidisse semel satis est: juvat usque morari, Et conferre gradum, et veniendi discere causas. At Danaûm proceres, Agamemnoniæque phalanges, Ut videre virum fulgentiaque arma per umbras, Ingenti trepidare metu: pars vertere terga, Ceu quondam petiere rates: pars tollere vocem Exiguam; inceptus clamor frustratur hiantes.
Atque hic Priamiden laniatum corpore toto Deiphobum vidit, lacerum crudeliter ora,
Ora, manusque ambas, populataque tempora raptis Auribus, et truncas inhonesto vulnere nares. Vix adeo agnovit pavitantem, et dira tegentem Supplicia; et notis compellat vocibus ultro: Deiphobe armipotens, genus alto a sanguine Teucri, Quis tam crudeles optavit sumere pœnas?
Cui tantum de te licuit? Mihi fama suprema Nocte tulit, fessum vasta te cæde Pelasgûm Procubuisse super confusæ stragis acervum. Tunc egomet tumulum Rhoteo in littore inanem Constitui, et magna Manes ter voce vocavi. Nomen et arma locum servant. Te, amice, nequivi Conspicere, et patria decedens ponere terra.
Ad quæ hæc Priamides: Nihil o tibi, amice, relictum; Omnia Deiphobo solvisti et funeris umbris:
Sed me fata mea et scelus exitiale Lacænæ
His mersere malis; illa hæc monumenta reliquit. Namque ut supremam falsa inter gaudia noctem Egerimus nosti; et nimium meminisse necesse est. Quum fatalis equus saltu super ardua venit Pergama, et armatum peditem gravis attulit alvo; Illa, chorum simulans, evantes orgia circum Ducebat Phrygias: flammam media ipsa tenebat Ingentem, et summa Danaos ex arce vocabat. Tum me confectum curis somnoque gravatum Infelix habuit thalamus; pressitque jacentem Dulcis et alta quies, placidæque simillima morti. Egregia interea conjux arma omnia tectis Emovet, et fidum capiti subduxerat ensem. Intra tecta vocat Menelaum, et limina pandit; Scilicet id magnum sperans fore munus amanti, Et famam extingui veterum sic posse malorum. Quid moror? irrumpunt thalamo; comes additus una Hortator scelerum Æolides. Di, talia Graiis Instaurate, pio si pœnas ore reposco.
Sed te qui vivum casus, age fare vicissim, Attulerint: pelagine venis erroribus actus? An monitu divûm? an quæ te fortuna fatigat, Ut tristes sine sole domos, loca turbida, adires? Hac vice sermonum roseis Aurora quadrigis Jam medium ætherio cursu trajecerat axem;
Et fors omne datum traherent per talia tempus:
Sed comes admonuit, breviterque affata Sibylla est: Nox ruit, Ænea; nos flendo ducimus horas.
Hic locus est partes ubi se via findit in ambas: Dextera, quæ Ditis magni sub moenia tendit; Hac iter Elysium nobis; at læva malorum Exercet pœnas, et ad impia Tartara mittit. Deiphobus contra: Ne sævi, magna sacerdos; Discedam, explebo numerum, reddarque tenebris. I, decus, i, nostrum; melioribus utere fatis. Tantum effatus, et in verbo vestigia torsit. Respicit Æneas subito, et sub rupe sinistra Mœnia lata videt triplici circumdata muro, Quæ rapidus flammis ambit torrentibus amnis Tartareus Phlegethon, torquetque sonantia saxa. Porta adversa, ingens, solidoque adamante columnæ; Vis ut nulla virûm, non ipsi exscindere ferro Cœlicolæ valeant: stat ferrea turris ad auras; Tisiphoneque sedens, palla succincta cruenta, Vestibulum exsomnis servat noctesque diesque. Hinc exaudiri gemitus, et sæva sonare
Verbera: tum stridor ferri, tractæque catena. Constitit Æneas, strepitumque exterritus hausit: Quæ scelerum facies? o virgo, effare; quibusve Urgentur pœnis? qui tantus plangor ad auras? Tum vates sic orsa loqui: Dux inclyte Teucrûm,
Nulli fas casto sceleratum insistere limen;
Sed me, quum lucis Hecate præfecit Avernis, Ipsa deûm pœnas docuit, perque omnia duxit. Gnosius hæc Rhadamanthus habet durissima regna; Castigatque auditque dolos, subigitque fateri Quæ quis apud superos, furto lætatus inani, Distulit in seram commissa piacula mortem. Continuo sontes ultrix accincta flagello Tisiphone quatit insultans; tortosque sinistra Intentans angues, vocat agmina sæva sororum. Tum demum horrisono stridentes cardine sacræ Panduntur portæ. Cernis custodia qualis Vestibulo sedeat? facies quæ limina servet? Quinquaginta atris immanis hiatibus Hydra Sævior intus habet sedem: tum Tartarus ipse Bis patet in præceps tantum, tenditque sub umbras, Quantus ad ætherium cœli suspectus Olympum. Hic genus antiquum terræ, Titania pubes, Fulmine dejecti, fundo volvuntur in imo. Hic et Aloidas geminos, immania vidi Corpora, qui manibus magnum rescindere cœlum Aggressi, superisque Jovem detrudere regnis. Vidi et crudeles dantem Salmonea pœnas, Dum flammas Jovis et sonitus imitatur Olympi. Quattuor hic invectus equis, et lampada quassans, Per Graiûm populos mediæque per Elidis urbem
« 前へ次へ » |