fulminibus coelo veluti fragor editus alto;
ignibus hic telisque super, si classibus Argos
eripiat reditus: ille ut Vulcania ferro
320 vulnera protectus depellere navibus instet.
Hoc erat Aeacides alter laetatus honore :

Dardaniaeque, alter, fuso quod sanguine campis
Hectoreo victor lustravit corpore Troiam.

Rursus acerba fremunt, Paris hunc quod letat, et
huius

325 alma dolis Ithaci virtus quod concidit icta.
Huic gerit aversos proles Laërtia vultus,
et iam Strymonii Rhesi victorque Dolonis,

Pallade iam laetatur ovans; rursusque tremiscit iam Ciconas, iam iamque horret Laestrygonas atrox. 330 Illum Scylla rapax canibus subcincta Molossis, Aetnaeusque Cyclops; illum metuenda Charybdis, pallentesque lacus, et squalida Tartara terrent. Hic et Tantalei generis decus, amplus Atrides, assidet, Argivum lumen: quo flamma regente 335 Doris Erichthonias prostravit funditus arces. Reddidit, heu, gravius poenas tibi, Troia, ruenti, Hellespontiacis obiturus reddidit undis.

Illa vices hominum testata et copia quondam, ne quisquam propriae fortunae munere dives 340 iret inevectus coelum super: omne propinquo frangitur invidiae telo decus. Ibat in altum vis Argea petens patriam, ditataque praeda arcis Erichthoniae; comes huic erat aura secunda per placidum cursu pelagus; Nereis ad undas 345 signa dabat, pars inflexis super acta carinis; cum, seu coelesti fato, seu sideris ortu,

undique mutatur coeli nitor; omnia ventis,
omnia turbinibus sunt anxia. Iam maris unda

sideribus certat consurgere: iamque superne corruere et Sol iis, et sidera cuncta, minantur. At venit in terras coeli fragor. Hoc modo laeta copia nunc miseris circumdatur anxia fatis, immoriturque super fluctus, et saxa Capharei, Euboïcas et per cautes Heraeaque late

350

litora: cum Phrygiae passim vaga praeda peremtae 355 fluctuat omnis in aequoreo iam naufraga tractu.

Hic alii sidunt pariles virtutis honore
heroës, mediisque siti sunt sedibus omnes :
omnis Roma decus magni quos suspicit orbis.
Hic Fabii, Deciique; hic est et Horatia virtus ;
hic et fama vetus nunquam moritura Camilli:
Curtius et, mediis quem quondam sedibus urbis
devotum bellis consumsit gurgitis haustus;
Mucius et prudens ardorem corpore passus,
legitime cessit cui fracta potentia Regis.
Hic Curius clarae socius virtutis, et ille
Flaminius, devota dedit qui corpora flammae.
Iure igitur tales sedes pietatis honorat.

Illic Scipiadaeque duces: devota triumphis

360

365

moenia quos rapidos Libycae Carthaginis horrent. 370 Illi laude sua vigeant: ego Ditis opacos

cogor adire lacus, viduos a lumine Phoebi,

et vastum Phlegethonta pati: quo maxima Minos
conscelerata pia discernit vincula sede.

Ergo iam caussam mortis me dicere vinctae
verberibus saevo cogunt ab iudice Poenae :
cum mihi tu sis caussa mali, nec conscius adsis,
sed tolerabilibus curis haec immemor audis;
quae tamen ut vanis dimittens omnia ventis,
digredior nunquam rediturus; tu cole fontes
et virides nemorum silvas et pascua laetus:

375

380

et mea diffusas rapiantur dicta per auras.
Dixit: et extrema tristis cum voce recessit.

Hunc ubi sollicitum dimisit inertia vitae, 885 interius graviter mentem aeger nec tulit ultra sensibus infusum Culicis de morte dolorem: quantumcunque sibi vires tribuere seniles, (quis tamen infestum pugnans devicerat hostem) rivum propter aquae, viridi sub fronde latentem 390 conformare locum capit impiger: hunc et in orbem destinat, ac ferri capulum repetivit in usum, gramineam ut viridi foderet de cespite terram. Lam memor inceptum peragens sibi cura laborem congestum cumulavit opus, atque aggere multo 895 telluris tumulus formatum crevit in orbem :

quem circum lapidem laevi de marmore formans conserit assiduae curae memor. Hic et acanthus, et rosa purpureo crescit rubicunda colore,

et violae genus omne hic est, et Spartica myrtus, 400 atque hyacinthus; et hic Cilici crocus editus arvo, laurus item Phoebi surgens decus; hic rhododaphne, liliaque, et roris non avia cura marini,

herbaque turis opes priscis imitata Sabina, chrysanthusque, ederaeque nitor, pallente corymbo, 405 et Bocchus Libyae regis memor; hic amarantus, buphthalmusque virens, et semper florida pinus. Non illinc Narcissus abest; cui gloria formae igne Cupidineo proprios exarsit in artus;

et quoscunque novant vernantia tempora flores. 410 His tumulus super inseritur: tum fronte locatur elogium, tacita format quod litera voce:

Parve Culex, pecudum custos tibi tale merenti
funeris officium vitae pro munere reddit.

Etsi me vario iactatum laudis amore, irritaque expertum fallacis praemia vulgi, Cecropius suaves exspirans hortulus auras florentis viridi Sophiae complectitur umbra; dum mea fert Erato dignum sibi quaerere carmen: longe aliud studium atque alios accincta labores, altius ad magni suspendit sidera mundi, et placitum paucis ausa est adscendere collem: non tamen absistam coeptum detexere munus; in quo iure meas utinam requiescere Musas, et leviter blandum liceat deponere morem. Quod si mirificum proferre valent genus omnes mirificum secli, modo sit tibi velle libido; si me iam summa Sapientia pangeret arce, quatuor antiquis quae heredibus est data consors: unde hominum errores longe lateque per orbem despicere, atque humiles possem contemnere curas: non ego te talem venerarer munere tali; non equidem; quamvis interdum ludere nobis, et gracilem molli liceat pede claudere versum;

10

15

20

sed magno intexens, si fas est dicere, peplo, qualis Erechtheis olim portatur Athenis, debita cum castae solvuntur vota Minervae, tardave confecto redeunt Quinquatria lustro, 25 cum levis alterno Zephyrus concrebuit Euro, et prono gravidum provexit pondere cursum. Felix ille dies, felix et dicitur annus:

felices, qui talem annum videre, diemque. Ergo Palladiae texuntur in ordine pugnae: 30 magna Giganteis crnantur pepla tropaeis; horrida sanguineo pinguntur proelia cocco; additur aurata deiectus cuspide Typho,

qui prius, Ossaeis consternens aethera saxis, Emathio celsum duplicabat vertice Olympum. 35 Tale Deae velum solemni in tempore portant. Tali te vellem, iuvenum doctissime, ritu purpureos inter Soles et candida Lunae sidera, caeruleis orbem pulsantia bigis, naturae rerum magnis intexere chartis; 40 aeternum Sophiae coniunctum carmine nomen nostra tuum senibus loqueretur pagina seclis. Sed quoniam ad tantas nunc primum nascimur artes, nunc primum teneros firmamus robore nervos : haec tamen interea, quae possumus, in quibus aevi 45 prima rudimenta et primos exegimus annos, accipe dona, meo multum vigilata labore, et praemissa tuis non magna exordia rebus: impia prodigiis ut quondam exterruit amplis Scylla, novosque avium sublimis in aëre coetus 50 viderit; et tenui conscendens sidera penna caeruleis sua tecta supervolitaverit alis ; hanc pro purpureo poenam scelerata capillo, proque patris solvens excisa funditus urbe.